Αρχική Σελίδα
Το νησί της Τήνου, αν και ένα από τα κεντρικά νησιά των Κυκλάδων νήσων και σημαντικό τοπόσημο ειδικά για τη νεότερη και σύγχρονη Ελλάδα, λόγω του ότι αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα Προσκυνηματικά κέντρα του ελληνικού χώρου, δεν είχε έως τώρα αποτελέσει αντικείμενο αρχαιολογικών ερευνών σε ό,τι αφορά στη Βυζαντινή εποχή και την περίοδο της Λατινοκρατίας.
Ειδικότερα, σε αντίθεση με την έντονη ερευνητική δραστηριότητα, ιδίως την αρχαιολογική, που παρατηρείται κατά τις τελευταίες δεκαετίες σε άλλα νησιά των Κυκλάδων, ανάλογη προσπάθεια δεν έχει ξεκινήσει για το εν λόγω νησί, με εξαίρεση μελέτες επικεντρωμένες κυρίως στην ιστορία και την τοπογραφία του νησιού, με συχνή αναφορά και σχολιασμό ιστάμενων μνημείων ή ανασκαφικές έρευνες που αφορούν προγενέστερες των προαναφερθέντων εποχές.
Όμως, όπως υποδηλώνει το ήδη δημοσιευμένο αρχαιολογικό υλικό, η επικέντρωση του ενδιαφέροντος στη Βυζαντινή εποχή και την περίοδο της Λατινικής κυριαρχίας φαίνεται ότι θα αναδείκνυε αρκετές άγνωστες πτυχές για το νησί, τόσο ως προς το δομημένο περιβάλλον και τα σχετικά υλικά κατάλοιπά του, όσο και ως προς τα σχετιζόμενα με αυτά κινητά ευρήματα.
Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένες σχετικές μελέτες: Γ. Δημητροκάλλης, Οι δίκογχοι χριστιανικοί ναοί, Αθήναι 1976. Χ. Α. Κουτελάκης, Τήνος αρχαία και χριστιανική, Αθήνα 2001. A. E. Φλωράκης, Οικόσημα Τήνου, Αθήνα 2001. Γ. Δημητροκάλλης, Παραδοσιακή ναοδομία στην Τήνο, Αθήνα 2004. A. E. Φλωράκης, Παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά γλυπτά της Τήνου. Οι καταβολές της τοπικής μαρμαρογλυπτικής, Αθήνα 2005.
Εκτός των ήδη δημοσιευμένων πληροφοριών, η επίσκεψη στην ενδοχώρα του νησιού αποκαλύπτει την ύπαρξη πληθώρας ιστάμενων μνημείων εκκλησιαστικού ή κοσμικού χαρακτήρα που μπορούν να χρονολογηθούν από την πρωτοβυζαντινή περίοδο έως και την περίοδο της Λατινικής κυριαρχίας στο νησί, δηλαδή από τον 4ο έως και τον 17ο αι., χρονικό πλαίσιο που καλύπτει το ερευνητικό έργο, για τα οποία δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής συστηματική αρχαιολογική έρευνα και τεκμηρίωση.
Σε αυτό το ζητούμενο σκοπεύει να ανταποκριθεί το έργο, πενταετούς διάρκειας (2019-2023), που εκπονείται από το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων με στόχο την καταγραφή και τεκμηρίωση των μνημείων και των κινητών ευρημάτων της Τήνου που χρονολογούνται στη Βυζαντινή εποχή και την περίοδο της Λατινικής κυριαρχίας (4ος-17ος αι.).
Ειδικότερα, το ενδιαφέρον του έργου εστιάζεται σε δύο μεγάλους άξονες: α) στον εντοπισμό, καταγραφή και τεκμηρίωση των ήδη δημοσιευμένων ή και αδημοσίευτων μνημείων και κινητών ευρημάτων, με έμφαση σε τεκμήρια της γλυπτικής και β) στη διενέργεια συστηματικής ανασκαφικής έρευνας σε περιοχές ειδικού αρχαιολογικού ενδιαφέροντος ή/και σχεδιαστικής αποτύπωσης συγκεκριμένων μνημείων.
Το έργο εντάσσεται, από πλευράς ΕΙΕ, στο ευρύτερο πρόγραμμα του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών «Ιστορική Γεωγραφία του Ελληνικού χώρου».
